inspiratie blog

Schaarste

 

Het is zeven uur en ik doe mijn gebruikelijke rondje, alvorens ik aan mijn blogje ga beginnen. Even het nieuws checken, mijn mail en whatsappjes, klein rondje facebook. In mijn mail een bericht van de tennisvereniging. Dat er vanaf vanochtend banen gereserveerd kunnen worden via website of clubapp. Ik op website kijken, de knop mist nog. Dan maar clubapp installeren (natuurlijk eerst de verkeerde waardoor ik het al bijna opgeef en denk ‘ik vraag Richard zo wel’, duh! Waar is die zelfstandige vrouw gebleven?) en uiteindelijk lukt het. Ik reserveer een uurtje op dinsdagochtend. En denk….zal ik ook meteen even…..voor de kids reserveren, nog een tweede uurtje reserveren want wie weet loopt het wel heel snel vol. Bam! De nieuwe corona-mentaliteit. Ook bij mij! Ik schaam me voor mijn eigen gedachten. Schaarste, al is het maar potentieel, doet dus iets. Want:

Weet je nog? Week 1? Wc-rollen? Dat er mensen wagonladingen tegelijk kochten? 

Weet je nog? Week 1? Dat we met zijn allen de supermarkten leeg roofden? En ook ik in de stress of ik mijn glutenvrije producten nog wel zou kunnen krijgen.
En het scoren van een albert-bezorg-moment was op een zeker moment het hoogtepunt van mijn dag, al was het pas over drie weken, ik had er eentje!
En toen de kappers vrij gegeven werden, 145.000 boekingen op 1 dag! En nu het er op lijkt dat de horeca vanaf juni weer open gaat? De boekingssites ontploften. Meteen. 
En de eerste dag dat de IKEA open ging? Ik geloof dat je van Delft tot Rotterdam in de rij stond zo ongeveer, zoveel belangstelling was er.

Heb jij je baantje in het zwembad al vastgelegd? Moeten we maar vast de sauna reserveren als ‘ie in september open gaat? Of reserveer vast je treinkaartje voor december! Schaarste gecombineerd met afhankelijkheid van de keuzes van anderen. Kun je wel naar de kapper als heel Nederland wil? Kun je nog met de trein als iedereen instapt? Is er nog een plekje voor mij in de albert-app of heeft de rest ze al gekaapt?

Ok, zoals ik het schrijf lijkt het alsof we allemaal massaal asociale lui zijn geworden die ikke-ikke-ikke doen. En natuurlijk valt dat wel mee, maar ik verwonderde me er wel over dat de gedachte om alvast een extra uurtje tennis te boeken ‘want je weet maar nooit’ echt bij me opkwam. 

Vergelijk het met het ophalen van je koffers op Schiphol. Doen we nu natuurlijk niet maar je herinnert het je vast nog wel Allemaal zo dicht met onze snuffert op die bagage-band dat niemand nog overzicht heeft en je je door een menigte moet worstelen als je eenmaal je koffer hebt. Elke keer denk ik: mensen als we nou ALLEMAAL twee stappen achteruit doen, zien we allemaal onze koffer aankomen en kunnen we ook allemaal nog adem halen. Maar we doen het niet. Dat is in de economie eigenlijk uitgewerkt in het zogenaamde prisonars dilemma.

Deze gaat als volgt:

Er is een ernstig misdrijf gepleegd. Twee gewapende mensen worden gepakt en het lijkt erop dat het de daders zijn, maar het bewijs ontbreekt. Ze worden apart in de cel gezet en kunnen niet met elkaar communiceren. De openbaar aanklager doet elke verdachte het volgende voorstel:

  1. Als jullie allebei blijven zwijgen, kan ik jullie niet veel maken. Je krijgt dan alleen een geldboete wegens wapenbezit zonder vergunning.
  2. Als er één bekent is de zaak rond. Degene die bekent zal ik laten gaan omdat hij zo goed heeft meegewerkt. Degene die niet bekent kan minstens tien jaar gevangenisstraf verwachten.
  3. Als jullie allebei bekennen, krijgen jullie allebei vijf jaar.

De vraag is: wat kan een gevangene het beste doen (optimale strategie)? Een coöperatieve strategie (zwijgen) of een niet-coöperatieve strategie (bekennen)?

Uiteindelijk is het probleem zowel in dit denk-spelletje als in de maatschappelijke werkelijkheid: als iedereen het juiste doet voor iedereen (de coöperatieve strategie), is dat ook voor iedereen het beste. Als iedereen doet wat goed is voor hemzelf (niet-coöperatieve strategie), zijn we allemaal het slechtste af. Als iedereen doet wat goed is voor iedereen (coöperatieve en een klein groepje doet wat goed is voor zichzelf (niet-coöperatieve), is die laatste groep het beste af.

Per aspect weeg ik af of het belangrijk is of dat rust me meer brengt. Dus onze haren gaan nog niet geknipt worden komende weken, ik verplof het daar voor te moeten dringen (volgens de kids staat lang me veel beter, ben bijna toe aan een HOGE staart!!). En nee ik ben nog niet naar de IKEA geweest, daar ga ik écht niet voor in de rij staan. Maar eerlijk is eerlijk, wel gisteren een PRIMARK-je meegepakt, noodzaak en ook wel een funfactor.

Qua tennis: ik reserveer één baan voor één uur. En kijk twee dagen later en zie dat de reserveringen bescheiden oplopen, de boel ontploft niet. Voorlopige conclusie: tennissers zijn beschaafde mensen. Of lui, dat kan ook.

Tot morgen,

Cathelijne